Opłata Klimatyczna: Czy Osoby Niepełnosprawne Płacą?

Planując pobyt w miejscowości turystycznej lub uzdrowisku, wiele osób zastanawia się nad dodatkowymi kosztami, w tym opłatą klimatyczną. Szczególnie istotne pytanie dotyczy osób z niepełnosprawnościami – czy są one zwolnione z tego obowiązku? W tym artykule przedstawiamy kompleksowe informacje na temat opłaty klimatycznej w kontekście osób niepełnosprawnych, wyjaśniamy zasady zwolnień oraz dokumenty wymagane do ich uzyskania.

Czym jest opłata klimatyczna i kogo dotyczy?

Opłata klimatyczna to rodzaj lokalnego podatku pobieranego od osób przebywających dłużej niż dobę w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe lub status uzdrowiska [1]. W praktyce wyróżniamy dwa rodzaje tej daniny: opłatę miejscową oraz opłatę uzdrowiskową.

Opłata miejscowa dotyczy miejscowości o walorach klimatycznych i krajobrazowych, natomiast opłata uzdrowiskowa pobierana jest w miejscowościach posiadających status uzdrowiska. Obie opłaty naliczane są za każdy dzień pobytu i stanowią dochód własny gminy, który przeznaczany jest na utrzymanie infrastruktury turystycznej, ochronę środowiska oraz rozwój lokalny [2].

Wysokość opłaty klimatycznej ustalana jest przez radę gminy, jednak nie może przekraczać maksymalnych stawek określonych przez Ministerstwo Finansów. W 2024 roku maksymalne stawki wynoszą: 3,22 zł dziennie dla opłaty miejscowej, 4,54 zł dziennie dla terenów posiadających status obszaru ochrony uzdrowiskowej oraz 6,21 zł dziennie dla opłaty uzdrowiskowej [3].

Zwolnienia z opłaty klimatycznej – przepisy ogólne

Dokumenty potwierdzające niepełnosprawność są kluczowe przy ubieganiu się o zwolnienie

Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych określa grupy osób zwolnione z obowiązku uiszczania opłaty klimatycznej. Zgodnie z art. 17 ust. 2 tej ustawy, z opłaty miejscowej i uzdrowiskowej zwolnione są [4]:

• Osoby przebywające w szpitalach
• Osoby niewidome i ich przewodnicy
• Podatnicy podatku od nieruchomości z tytułu posiadania domów letniskowych położonych w miejscowości, w której pobiera się opłatę
• Zorganizowane grupy dzieci i młodzieży szkolnej
• Członkowie personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych (pod pewnymi warunkami)

Warto podkreślić, że samo posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności nie jest automatyczną podstawą do zwolnienia z opłaty klimatycznej. Przepisy wskazują konkretne grupy osób niepełnosprawnych, które są uprawnione do takiego zwolnienia [5].

Czy osoby niepełnosprawne są zwolnione z opłaty klimatycznej?

Podczas meldowania w obiekcie noclegowym warto poinformować o niepełnosprawności

Samo posiadanie statusu osoby niepełnosprawnej nie zwalnia automatycznie z opłaty klimatycznej. Zgodnie z przepisami, zwolnienie przysługuje tylko osobom niewidomym oraz ich przewodnikom [6]. Oznacza to, że osoby z innymi rodzajami niepełnosprawności są zobowiązane do uiszczenia opłaty, chyba że spełniają inne kryteria zwolnienia (np. przebywają w szpitalu).

Osoby niewidome są zwolnione z opłaty klimatycznej na podstawie art. 17 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Za osobę niewidomą uznaje się osobę, u której na podstawie przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności z powodu wad wzroku (symbol przyczyny niepełnosprawności „04-O”) [7].

Warto również zaznaczyć, że zwolnienie dotyczy nie tylko samych osób niewidomych, ale również ich przewodników. Jest to istotne udogodnienie, ponieważ osoby niewidome często podróżują z asystentem lub opiekunem.

Lokalne ulgi i zwolnienia dla osób niepełnosprawnych

Informacje o lokalnych ulgach można uzyskać w urzędzie gminy

Choć przepisy ogólnokrajowe nie przewidują automatycznego zwolnienia z opłaty klimatycznej dla wszystkich osób niepełnosprawnych, wiele gmin wprowadza własne ulgi i preferencyjne stawki. Samorządy lokalne mają bowiem prawo do ustanawiania dodatkowych zwolnień przedmiotowych od opłat lokalnych [8].

W praktyce oznacza to, że niektóre gminy mogą oferować:

Przed wyjazdem warto sprawdzić, czy gmina, do której się udajemy, oferuje takie dodatkowe ulgi. Informacje te można znaleźć na stronach internetowych urzędów gmin lub uzyskać telefonicznie w lokalnym wydziale podatków i opłat [9].

Jakie dokumenty są wymagane do uzyskania zwolnienia?

Komplet dokumentów niezbędnych do uzyskania zwolnienia z opłaty klimatycznej

Aby skorzystać ze zwolnienia z opłaty klimatycznej, konieczne jest posiadanie odpowiednich dokumentów potwierdzających uprawnienia. W przypadku osób niewidomych są to [10]:

• Orzeczenie o niepełnosprawności ze wskazaniem symbolu przyczyny niepełnosprawności „04-O” (choroby narządu wzroku)
• Legitymacja osoby niepełnosprawnej
• Dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport)

Dokumenty te należy okazać w miejscu zakwaterowania (hotel, pensjonat, sanatorium) podczas meldowania. Pracownicy obiektu noclegowego, jako inkasenci opłaty klimatycznej, mają obowiązek zweryfikować uprawnienia do zwolnienia i odpowiednio odnotować ten fakt [11].

W przypadku korzystania z lokalnych ulg ustanowionych przez gminę, mogą być wymagane dodatkowe dokumenty, takie jak:

• Wniosek o zwolnienie z opłaty klimatycznej
• Zaświadczenie lekarskie
• Dokumenty potwierdzające pobyt w celach rehabilitacyjnych lub leczniczych

Warto pamiętać, że dokumenty powinny być aktualne i oryginalne. W niektórych przypadkach akceptowane są również poświadczone kopie [12].

Opiekunowie osób niepełnosprawnych a opłata klimatyczna

Opiekunowie osób niepełnosprawnych mogą być zwolnieni z opłaty klimatycznej w określonych przypadkach

Szczególnym przypadkiem są opiekunowie osób niepełnosprawnych. Zgodnie z przepisami, przewodnicy osób niewidomych są zwolnieni z opłaty klimatycznej [13]. Jednak w przypadku opiekunów innych osób niepełnosprawnych, sytuacja nie jest już tak jednoznaczna.

Interpretacja Ministerstwa Finansów wskazuje, że jeśli opiekun przybywa do danej miejscowości z osobą wymagającą opieki, to podstawowy cel jego pobytu nie jest ani turystyczny, ani wypoczynkowy, ani szkoleniowy. Przebywa on w tej miejscowości w celu opiekowania się osobą niepełnosprawną. W takim przypadku nie ma podstaw do pobierania od opiekuna opłaty miejscowej [14].

Warto jednak pamiętać, że interpretacja ta może być różnie stosowana przez poszczególne gminy. Dlatego przed wyjazdem zaleca się kontakt z miejscem zakwaterowania lub urzędem gminy w celu uzyskania jednoznacznej informacji na temat zwolnienia dla opiekunów [15].

Praktyczne wskazówki dla osób niepełnosprawnych

Odpowiednie przygotowanie przed wyjazdem pozwoli uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek

Aby uniknąć nieporozumień i nieprzyjemnych niespodzianek związanych z opłatą klimatyczną, osoby niepełnosprawne planujące wyjazd powinny:

• Przed wyjazdem sprawdzić, czy w danej miejscowości obowiązuje opłata klimatyczna i jakie są zasady zwolnień
• Skontaktować się z miejscem zakwaterowania i poinformować o niepełnosprawności oraz zapytać o możliwe zwolnienia
• Przygotować komplet dokumentów potwierdzających niepełnosprawność
• Zapoznać się z lokalnymi przepisami gminy dotyczącymi opłat i zwolnień
• W przypadku wątpliwości skontaktować się bezpośrednio z urzędem gminy

Warto również pamiętać, że wiele obiektów noclegowych oferuje specjalne rabaty i promocje dla osób niepełnosprawnych, niezależnie od zwolnień z opłaty klimatycznej. Dlatego zawsze warto zapytać o dostępne zniżki podczas rezerwacji [16].

Źródła

[1] Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 70, ze zm.) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19910090031

[2] Serwis Głównego Księgowego – Opłaty lokalne w 2024 r. http://www.podatkilokalne.pl/artykul,21454,pobor-oplaty-klimatycznej-od-turystow.html

[3] Obwieszczenie Ministra Finansów w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2024 https://www.ingksiegowosc.pl/news/ksiegowosc/oplata-klimatyczna-co-to

[4] Polski Związek Niewidomych – Zwolnienie z opłaty miejscowej i uzdrowiskowej https://pzn.org.pl/zwolnienie-z-oplaty-miejscowej-i-uzdrowiskowej/

[5] Psycholog dla OzN – Opłata klimatyczna dla niepełnosprawnych: poznaj wszystkie zwolnienia https://psycholog-dla-ozn.pl/oplata-klimatyczna-dla-niepelnosprawnych-poznaj-wszystkie-zwolnienia

[6] Sprawni-Niepełnosprawni – Czy osoby niepełnosprawne są zwolnione z opłaty klimatycznej? https://sprawni-niepelnosprawni.pl/czy-osoby-niepelnosprawne-sa-zwolnione-z-oplaty-klimatycznej/

[7] Prawo.pl – Od opiekuna osoby niepełnosprawnej nie należy pobierać opłaty miejscowej https://www.prawo.pl/samorzad/od-opiekuna-osoby-niepelnosprawnej-nie-nalezy-pobierac-oplaty-miejscowej,106237.html